De piano is niet meer weg te denken in zowel klassieke als moderne muziek. Een basisinstrument met een zeer groot notenbereik. Moderne varianten kennen we als de synthesizer en keyboard. Maar ook hybride varianten als de digitale piano zijn een vast gegeven in de muziekwereld.
Maar hoe is dit mooie, elegante instrument ontstaan?
De piano is uitgevonden tussen 1698 en 1709 door Bartolomeo Cristofori uit het idyllische plaatsje Florence in Italië. Het is dus een Italiaans instrument van origine. De piano heette toen nog geen piano maar Gravicembalo col piano’e forte, pianoforte, fortepiano, of hammerklavier. Hamerklavier vinden we zelf nog de mooiste benaming. Voor de piano was er de klavecimbel. Een soort van kleinere piano die de kleuren van de toetsen net andersom had. De mollen en kruizen waren wit. Een instrument wat we kennen uit de riddertijd wat een herkenbaar snaar geluid gaf.
De omschakeling van klavecimbel naar piano was groot. Het was een compleet nieuw instrument. Een instrument met een eigen klankkleur was je snel verlieft op wordt. Het grote verschil tussen beiden was dat de klavecimbel langs de snaren haalde als je een toets indrukte en dat bij een piano een zachte hamer op de snaar sloeg. Het was pas in 1783 dat de piano pendalen kende. Soms 2 en soms 3. De linker om de tonen zachter te laten klinken, een rechter om de tonen door te laten klinken. De varianten met een derde pedaal was om te studeren. Het is een demper waardoor er zachter gespeeld kon worden. De piano’s van toen konden echter niet snel worden bespeeld. De hamer kwam na aanslag terug in een zogeheten ruststand. Hierdoor kon je niet snel dezelfde toon herhalen. Het was pas in 1822 dat er een repetitietechniek werd uitgevonden d.m.v. leren bespannen vangers. Deze vanger zorgden er voor de hamer halverwege al werd opgevangen. In Amerika kwamen op een gegeven moment met een gietijzeren spanmechanisme voor de snaren. Voorheen werd dit gewoon op het hout gedaan. Hiermee konden de snaren beter op spanning blijven en hoefden ze minder vaak gestemd te worden.
Een instrument met een grote geschiedenis. Een instrument die je terug hoort in alle muziekstijlen door de eeuwen heen. Pianoles werd langzamerhand een vast onderdeel van de opvoeding. Het instrument biedt namelijk ook een duidelijk overzicht voor noten en daarmee toonladders. En gitaar met een E A D G B E stemming maakt dit een stuk minder overzichtelijk.
